Temel amacı, genelde insanlığın, özelde toplumumuzun her alanında ve döneminde olduğu gibi, bugün içinden geçtiğimiz zor dönemin de temelinde yer alan 'Ahlak' ve onun dayandığı 'Ahlak Felsefesi' üzerine, bazı açıklamalarda bulunmaktır.
Ahlak, toplumsal yaşamda, belirli kişi, grup ya da toplum için belirli zamanda ve belirli bir yerde geçerli olan ya da geçerli olması beklenen değer yargılarının, örf, adet, norm ve kuralların oluşturduğu bir sistem bütünüdür.
Ahlak felsefesi ise, insan yaşamının ahlaki boyutu ile ilgilenen, insan yaşamındaki değerler, ilkeler ve yargıları inceleyen bilim ve felsefe dalıdır.
Ahlak felsefesi kendi içinde değişik açılardan sınıflandırılabilir. Örneğin, 'inceleme konusu' bakımından ahlak felsefesi 'normatif ahlak' ve 'pozitif ahlak' olarak ikiye ayrılır ve her iki alan da 'meta-ahlak’ın konusunu oluşturur. 'Meta-ahlak', felsefi açıdan ahlaki ilkeleri, normları ve değer yargılarını inceler. 'Normatif ahlak', yapılması istenen/beklenen davranış ve eylemler ile yapılmaması istenen/beklenen davranış ve eylemleri ifade eder. Pozitif ahlak ise, 'olması istenen/beklenen' değil, toplumdaki var olan ahlaki normlar, kurallar ve değer yargılarıdır.
Ahlak felsefesinde yapılan bir diğer sınıflama ise 'mutluluk ahlakı' ve 'ödev ve sorumluluk ahlakı'dır. 'Mutluluk ahlakı', insanın mutluluğunu temel alan ve bu yönde ahlaki değer yargıları oluşturmaya çalışan bir ahlak felsefesidir. 'Ödev ve sorumluluk ahlakı' ise, insanların sadece kendi mutluluklarının peşinde koşmalarının ahlaki bir davranış olamayacağını, toplumdaki sorunlara karşı da ilgili ve duyarlı olmaları gerektiğini savunmaktadır. Mutluluk ahlakı, bir tür 'egoist ahlak'; ödev ve sorumluluk ahlakı ise 'alturist ahlak' (insanın kendisi için yaşama hakkının olmadığını ve fedakarlığın en büyük ahlaki görev, değer ve erdem olduğunu savunan bir ahlak) felsefesidir.
Ahlak felsefesi alanında oldukça tartışmalı konulardan biri olmakla birlikte, Ahlak kurallarının 'evrenselliği' açısından da ahlak felsefesi 'objektif ahlak' ve 'subjektif ahlak' olmak üzere ikiye ayrılır. 'Objektif ahlak', bir toplumda herkes tarafından kabul edilebilecek evrensel ahlaki normların olabileceğini savunurken, 'subjektif ahlak', herkes tarafından kabul edilebilecek evrensel ahlak kurallarının geçerli olamayacağını savunur.
Ahlak felsefesi alanında yapılan diğer bir sınıflama ise 'dinsel ahlak' ve 'laik ahlak' şeklindedir. Dinsel ahlak, ahlak kurallarının kaynağını Tanrı’da ve Tanrı’nın kutsal kitaplarında ararken; laik ahlak, ahlak kurallarının kaynağını insanda ve insan aklında arar.
Çok kolayca dillendirdiğimiz, ancak pek çoğumuzun onun hakkındaki gerçeği bilemediği ve dolayısıyla uygulayamadığı 'Ahlak' ve onun dayandığı Ahlak felsefesi türleri... Sizce hangi ahlak ya da sizin ahlakınızın temeli ve/veya ahlakınızın dayandığı Ahlak felsefesi türünüz / türleriniz hangisi? Bunu bilmek, kendinin ve diğerlerinin kim olduğunu ve kimlerle yaşadığını bilmek anlamına da gelir.
______
Aktan, C.C.(1999). Ahlak ve Ahlak Felsefesi. İstanbul: ARI Düşünce ve Toplumsal Gelişim Derneği Yayını.
Hızır, N. (1987). Felsefe Yazıları. İstanbul: Çağdaş Yayınları,