Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi Başkan Vekili Erkut Şahali, 2023’te oluşan enflasyonun 2024 yılında da farklı olmayacağı öngörüsünü ifade ederek ülkede gelir adaletsizliği yaşandığını, halkın alım gücünün gerilediğini söyledi.
2024 Mali Yılı Merkezi Devlet Yönetimi Bütçe Yasa Tasarısı, bugün Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi’nde görüşülüyor.
Komite Başkanı Resmiye Canaltay'ın ve Maliye Bakanı Özdemir Berova'nın ardından konuşan Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi Başkan Vekili Erkut Şahali, bütçelerin geride kalan mali yılın da değerlendirmesi özelliği taşıdığını da belirtti.
Şahali, KKTC’nin enflasyonun doğrudan etkisi altında kalan bir ülke ve bunun da belirleyici bir faktör olduğunu kaydetti.
2023’te oluşan enflasyonun 2024 yılında da farklı olmayacağını dile getiren Şahali, ülkede gelir adaletsizliği yaşandığını, halkın alım gücünün gerilediğini belirtti.
Harcama disiplini oluşturulması, kayıtlılığın sağlanmasının önemine işaret eden Şahali, KDV rakamlarındaki “çarpıklığın kayıt dışılığı gösterdiğini” söyledi.
Şahali, gümrüklerde elde edilen rakamlarla dahilde elde edilen rakamları karşılaştırarak, kayıtlılığın artırılması gerektiğini belirtti.
Gelir artırıcı tedbirleri ortaya koymanın önemine vurgu yapan Şahali, gelir realize ederken harcama gerçekleştirirken şeffaf ve objektif olunması, popülizmden uzak durulması gerektiğini söyledi.
İhalesiz düzenin kalıcı hale gelmesinin bütçe disiplini dışında bir örnek olduğunu dile getiren Şahali, bütçeye yönelik önerilerde bulunacaklarını belirtti.
Şahali, bütçenin hükümetin önünü açacak bir bütçe olması gerektiğini ifade etti.
-Töre
Cumhurbaşkanı Vekili Cumhuriyet Meclisi Başkanı Zorlu Töre de, bütçe maratonunun iyi başladığını söyleyerek, dünyada yaşanan değişimlerin gelir ve giderleri etkilediğini belirtti.
Pandemi ve Rusya- Ukrayna savaşı gibi unsurların etkilerinin sürdüğünü Gazze’de yaşanan olayların da beklenmedik gelişmeler olduğunu dile getiren Töre, 6 Şubat depreminin de bütçeyi etkilediğini söyledi.
Pahalılık ve dövizin yükselmesinin de bütçeyi etkilediğini kaydeden Töre, ancak gelirlerin artış göstermesi ve ek bütçenin hazırlanmasının sevindirici olduğunu söyledi.
Töre, 2024 yılının daha iyi bir yıl olması temennisinde bulundu.
Töre’nin konuşmasının ardından bütçenin genelinin görüşülmesine geçildi.
Bu sırada ilk sözü CTP Milletvekili Salahi Şahiner aldı.
-Şahiner
Bu kısımda ilk sözü CTP Milletvekili Salahi Şahiner aldı. Hükümetin riskleri yötenebilme kapasitesine sahip olması gerektiğini dile getiren Şahiner, aksi halde her mali yılda aynı şeylerin konuşulmaya devam edeceğini söyledi.
Maliyenin gözünün TL’nin gidişatında olacağını belirten Şahali, Türkiye’de uygulanan mali politikalara değindi.
Geçmiş yıllarda önemli sektörlere gerekli kaynakların aktarılmadığını söyleyen Şahali, bu nedenle bu bütçeyi geriden gelen bir bütçe olarak tanımladı, yapılanların sonuçlarının önümüzdeki yıllarda görüleceğini belirtti.
-Barçın
CTP Milletvekili Devrim Barçın da bütçe hakkında söz alarak, bütçe kalemleri hakkında sorular yöneltti.
Birçok gider için ek bütçe yapıldığını, ancak bunların bütçede gösterilmediğini dile getiren Barçın, ek bütçe eklenmiş halinin detaylı verilmesi gerektiğini söyledi, aksi halde Sayıştay’ın kesin hesaplarında fazla harcama yapılmış gibi görüneceğini belirtti.
Barçın, bunun uzun zaman almayacağını ifade ederek bugün yapılabileceğini kaydetti.
-Cabacaba
Bütçe Dairesi Müdürü Mehmet Cabacaba, buna yanıt vermek üzere söz aldı. ek bütçe ödeneklerinin bu tasarıda yer almadığını belirtti. Mehmet Cabacaba, Maliye Bakanlığının, Bütçe Dairesi ile ortak bir otomasyon sistemi kullandığını anlattı.
-Şöforoğlu
Maliye Bakanı Müsteşarı Burak Şoföroğlu da otomasyon sistemi çalışma yöntemini anlatarak, otomasyonun tüm ayarlamaları kendiliğinden yaptığını dile getirdi. Şöforoğlu, Ekim ayı gerçekleşmelerinin dün kapandığını, bütçeyi sunmaları gerektiğinden Barçın’ın bahsettiği güncellemeleri yapmalarının mümkün olmadığını dile getirdi.
Bu sırada yöntemin nasıl olduğu konusunda sözlü tartışma yaşandı.
-Berova
Maliye Bakanı Özdemir Berova yeniden söz alarak bu konudaki talepler çerçevesinde bürokratlarıyla bir toplantı yapacaklarını, teknik olarak ne yapılabileceğine bakacaklarını ve konu hakkında yarın komiteye bilgi vereceklerini açıkladı.
-Özdenefe
Meclis Başkan Yardımcısı Fazilet Özdenefe de “teknik olarak bakacağız” denmesinin kabul edilebilir olmadığını söyledi.
Özdenefe, ortaya konan talebin de iddianın da vakanın da çok ciddi olduğunu, komitenin bu verilerle çalışma niteliğini kaybettiğini savundu.
Fazilet Özdenefe, verilmesi gereken sözün "olur mu olmaz mı denmesi değil, şu kadar zamanda bu düzenlemeleri yapıp geleceğiz" şeklinde olması gerektiini ifade etti.
-Erhürman
CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman ise bu işin teknikle ilgisi olmadığını, otomasyonun bu duruma neden olmasına saygı duyduğunu ancak sistemin çıkardığı rakamların gerçek rakamlar olmadığını söyledi.
Ortada değişmiş bir bütçe olduğunu kaydeden Erhürman, rakamların değişmiş şekilde sunulması gerektiğini dile getirdi.
Konuşmaların ardından tasarının madde madde görüşülmesi oylandı ve oy çokluğuyla kabul edildi.
Böylece bugünkü görüşme tamamlandı.
Komitede yarın Cumhurbaşkanlığı ve Cumhuriyet Meclisi bütçeleri görüşülecek.
