DETOKS MU?
VÜCUDUNUZA DETOKSİFİKASYONA YARDIMCI TAKVİYELER Mİ KULLANMAK İSTİYORSUNUZ?
AKLINIZDAN GEÇİRİYORSANIZ MUTLAKA OKUYUN DERİM.
Bugün bile nereye baksam diyetisyeninden tutun gerçekten bu konuda bilime dayalı hareket etmesi gereken bazı sağlıkçıların danışanlarını detoks hayaline kaptırdıklarını görüp şaşkınlık ve üzüntü ile izliyorum. Bugünlerde ise bu konuda hergün aldığım sayısız soruyu da buradan ayrı yeten cevaplamak istiyorum.
17 yaşından sonraki tüm hayatım eğitimle geçti… Johns Hopkins’deki 8 yıllık eğitimim, Hücresel ve moleküler biyoloji lisansım ve Johns Hopkins School of Medicine’daki İnsan Genetiği uzmanlığımdan sonra Kings College’den aldığım beslenme uzmanlığım ve üzerine eklediğim eğitimlere dayanarak bu yazıyı yazmak istiyorum. Hiçbir konuda uzman olmak kolay değil, öyle bir iddiam yok fakat bugüne kadar aldığım eğitimlerden tek bir şey öğrendiysem o da profesyöneller olarak yaptığımız yönlendirmenin BİLİME DAYALI OLMASI GEREKTİĞİDİR..
Çok kısaca yazıyorum: Eğer sizi detoks hayali ile yönlendiren bir sağlıkçınız varsa, ORADAN KOŞARAK UZAKLAŞIN.
Çok ciddiyim…önce uzaklaşın, sonra okuyun
Gelelim nedenlerine…
Tabii ki vücudumuzda biriken sayısız toksinler olduğu (ağır metaller, çeşitli çevre kirleticileri, pestisitler, endokrin yapımızı bozan kimyasallar vb.) ve bunlara uzun süre maruz kalmanın sağlığımıza olan zararları biliniyor.
Fakat, vücudumuzu bunlardan arındırmak için de herhangi bir ‘detoks’ hayali ile ‘geliştirilmiş’ programlardan/diyetlerden çok daha etkili ve muhteşem bir detoks sistemimiz var….Bunlar başta KARACİĞERİMİZ, BÖBREKLERİMİZ ve sonra da akciğer ve derimizdir!
Burada unutulmaması gereken en önemli şey, tabiki bu organlarımızın işlevlerini düzgün şekilde yerine getirebilmeleri için doğru beslenip, sağlıklı bir kiloda olmak, aktif olmak ve yeterli su tüketmek olduğudur.
Yoksa bunlar kulağa çok mu basit çok mu ‘ESKİ’ duyuluyor artık? O yüzden mi bilimsel hiçbir kanıtı olmayan şeyleri denemeye mi geçtik? yaptığınız herşeyin hiç tahmin etmeyeceğiniz mekanizmalardan sağlığınızı uzun süreli etkileyebileceğini farkında olun. Bilim ve araştırmalar zaten bunun için değil mi? herşeyi kişisel deneyimlerimizden sonra ‘işe yarıyor’ veya ‘işe yaramıyor’ diye değerlendirebilme yetimiz olsaydı bilime dayalı olan herşeyi çöpe atıp kendi deneyimlerimize göre sonuçlar çıkararak çok daha pratik ve ucuz şekilde hayatımıza devam edebilirdik o zaman değil mi?
Yine bilime dönelim…örneğin vücudumuzdaki B vitamin, magnezyum, çinko, demir ve başka birçok vitamin/mineral düzeyleri yeterli değilse, organlarımız işlevlerini tam olarak yerine getiremez..bu da bazı durumlarda bazı takviyelerden yarar sağlayabileceğimiz anlamına geliyor…örneğin glisin, NAC (N-asetil sistin), milk thistle (boğa dikeni) veya spiriluna hakkında karaciğer detoksifikasyonuna yardımcı oldukları konusunda çok güçlü bilimsel kanıtlar var!
Fakat bu, size dayatılan ‘juice cleanse’ denilen sıvı detoks diyetlerinden çok farklı birşey…Bu sıvıya dayalı DETOKS DİYETLERİNİN zararları her bilime dayalı çalışan sağlık organizasyonu tarafından açıklanmıştır. Bu zararlar ne mi?
Aldığınız toplam kalori, protein, vitamin ve mineral genelde çok yetersiz olduğu için vücudunuz gani gani kas, sıvı ve vitamin/mineral kaybına uğruyor! Böyle diyetleri yaparken herkesin kişisel protein, karbonhidrat, yağ ve vitamin/mineral gereksinimleri, aktivite düzeyleri, sağlık durumları farklı olduğu için emin olun ki yaptığınız şey size uygun değildir..ha bu diyetleri yaparken barsak floranıza verdiğiniz kalıcı zararlar da ayrı tabi..o tamamen başka uzun bir konu...
Bunun sonucunda ilk etapta tartıda kilo azalıyormuş gibi görünse de ağırlığınız doğru dokulardan azalmadığı için siz sonunda metabolizmanızı kas kaybederek sonuçları kalıcı olan büyük bir sekteye uğratıyorsunuz ve 'yoyo diyeti' dediğimiz kısır döngünün içerisine balıklama dalmış oluyorsunuz.
Bu kaybedilen kas kütlesini çok ciddi şekilde antrenman yaparak bile geri kazanmanız aylar yıllar alacaktır…bu arada da kilonuz tekrardan hızlı şekilde yükselecektir ve siz aslında BAŞLADIĞINIZ NOKTADAN BİLE KÖTÜ BİR METABOLİK DURUMDA OLACAKSINIZDIR…
Sonuç: paranız cebinizde kalsın...detoks hayaline kapılmak yerine gerçek bir detoks yapmak istiyorsanız, sağlıklı beslenin, sağlıklı kilonuzu koruyun veya doğru/bilimsel şekilde kilo verin, gerçekten hergün aktif olun, bol su için ve sağlık kontrollerinizi ihmal etmeyin! bunlar sadece cebinize bir delik daha açmak için yaratılan ticari şeylerden başka birşey değil ne yazık ki…
Sevgiler
Eliz Konat
Beslenme ve Genetik Uzmanı
Referanslar: