Rum gazeteleri AB zirvesinin gerçekleştirildiği Brüksel’de BM ve AB’nin Kıbrıs’ta iki devlet çözümünü “engellediği” yorumunu yaptı. Gazeteler, Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis’in Brüksel’de bulunan Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’a sohbet sırasında “Brüksel’de iki devletten söz etme, kimse seni dinlemez” dediğini yazdı.
Alihtia “İki Devlete Avrupa-AB Engeli… Türkiye’ye Güçlü Mesajlar” başlığıyla manşete çektiği haberinde, zirve kararlarında iki bölgeli, iki toplumlu federasyondan adıyla söz edilmesi, BM Genel Sekreteri’nin de ‘non starter’ olarak nitelemesiyle “iki devlet” fikrinin Brüksel’de “sağlı sollu darbelendiği” yorumunu yaptı.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Avrupa Zirvesi çerçevesinde dün Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ve Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis ile ayrı ayrı görüştü.
Anastasiades’e göre, Guterres, zirve katılımcılarına verilen yemekte iki devlet çözümünü ‘non-starter’ yani “müzakerelere başlangıç olamaz” veya “müzakereler için başlatıcı olamaz” şeklinde niteledi. Guterres’in, yetkilerinin de “iki bölgeli, iki toplumlu, BM kararları uyarınca siyasi eşitliği olan federasyon zemininde çözüm öngördüğünü” kaydederek, 2 devlet çözümünü dışladığı savunuldu.
Anastasiadis, zirve çalışmalarının tamamlanmasının ardından Guterres’le yaptığı görüşmeden sonra düzenlediği basın toplantısında şunları söyledi: “Genel Sekreter ile görüşmem sırasında Kıbrıs Türk ve Türk tarafının müzakerelerin başlamasına şartlar koşması nedeniyle Cenevre’deki gayri resmî konferansın vardığı sonuçtan duyduğum hayal kırıklığını dile getirdim. Türkiye’nin, emrindeki oluşumun BM ve uluslararası toplum tarafından tanınması, iki devlet çözümünün kabul edilmesi şartlarını gündeme getirdim”
“ERSİN TATAR İLE GÖRÜŞMEYE BİLE HAZIRIM”
Anastasiadis habere göre şöyle devam etti:
“Genel Sekreter’in BM kararlarının ve kendi yetkisinin dışına çıkan tezleri kabul etmeme ilkesi ve de önümüzdeki günlerde bir gayriresmî görüşme çağırma çabasındaki kararlılığı için kendisini kutladım. Bizim tarafın, (Guterres’in) sunduğu Kıbrıs sorunu için özel danışman atama önerisine Cenevre’de de katıldığımı vurguladım ve Türk tarafının da olumlu yanıt vermesi umudumu dile getirdim. Gerek yeni bir gayri resmî beşli konferansa, gerek tercih edeceği iki bölgeli iki toplumlu siyasi eşitliğe sahip federasyon için özlü bir diyaloğa katılmaya hazır olduğumu söyledim.
Genel Sekreter non starter, yani müzakerelere başlangıç olmaz addederek ve yetkilerinin de açık, iki bölgeli iki toplumlu siyasi eşitliğe sahip federasyon çözümü bulmayı öngördüğünü açıkça ortaya koyarak iki devlet çözümünü dışladı. Bundan sonra atılacak adımlar Genel Sekreter’e kalmış ancak ben, Sayın Guterres arzu ederse, gerçek niyetlerin ortaya çıkması veya Genel Sekreter’in müdahalesi ile artık özlü diyaloğun ön şartlarının yaratılması için Ersin Tatar ile görüşmeye bile hazırım.”
Bir soruya karşılık “Ben özlü diyalog önerdim, yani kelimenin tam anlamıyla gayri resmî teriminden kaçınılacak, özde ortak zemin arayacak bir diyalog istedim çünkü ortak zemin var. BM kararları içeriyor. Dolayısıyla Genel Sekreter’in bundan sonraki adımlarının neler olacağını ve ne zaman çağırabileceğini öngöremem.”
“GÖRÜŞMEDİK, RASTLAŞTIK”
Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis de basın düzenlediği basın toplantısında “Yunan hükümetinin de, Avrupa’nın da iki devlet çözümünü güçlü ve kesin şekilde reddettiğini ve bunu, kısa rastlaşmalarında Tatar’a da söylediğini” dile getirdi.
Cumhurbaşkanı Tatar’ın “tesadüfen ve çok kısa rastlaşmayı” görüşme olarak lanse etmeye çalıştığını ve ilgili fotoğrafın Türk medyasına servis edildiğini savunan gazete “gerçekte ne olduğunu Başbakan Miçotakis izah ettiiğini” yazdı.
Habere göre Miçotakis şunları söyledi:
“Gerçekte Sayın Tatar ile görüşmedik, oteldeki kahvaltı sırasında karşılaştık, birkaç saniye konuştuk. Bu kısacık süre içerisinde kendisine iki devlet çözüm teziyle hiçbir noktaya varmayacağımızı, bunun yalnız BM Güvenlik Konseyi kararlarıyla çatıştığı için değil, Avrupa müktesebatıyla tamamen uyumsuz olduğu için reddedildiğini yineledim. Dolayısıyla Sayın Tatar Avrupa’da, Brüksel’de iki devletten söz etmemeli çünkü kimse kendisini dinlemeyecek. Konuşma sonlandı, bunun dışında bir görüşmemiz olmadı.”
Fileleftheros manşete çektiği haberi “ ‘İki Devlet’ Görüşme Dışı… BM Genel Sekreteri ve AB’den Kıbrıs Sorununun Çözüm Şekliyle İlgili Ortak Tezler Kaydediliyor… Guterres, Her İkisini de Dinledi. Sonraki Adıma Hazırlanıyor… Yeni Beşli Konferansa veya Doğrudan Müzakereye Karar Verecek” başlık ve spotlarıyla aktardı.
Haberde, Guterres’in iki devlet fikrini “non-starter” olarak adlandırması ve yetkisinin federasyon öngördüğünü Avrupa Konseyi önünde dile getirmesinin “kendine özgü bir ağırlığı olduğu” yorumunu yaptı.
Gazete, Cumhurbaşkanı Tatar’ın Genel Sekreter’den gördüğü mütekabiliyeti, Brüksel’de görüşmek istediği Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula Fon der Leyen, Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel ve Yüksek Temsilci Josep Borrell’den göremediğini; Leyen’in Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı telefonla arayarak AB’nin Kıbrıs’ta iki devlet kabul etmesinin söz konusu olmadığını ilettiğini yazdı.
“KIBRIS SORUNU TATİLE ÇIKIYOR”
Politis “Kıbrıs Sorunu Tatile Çıkıyor… Guterres’in Tatar ve Anastasiadis’le Görüşmelerinden Yeni Bir Şey Çıkmadı” başlıklı manşet haberinde, Cumhurbaşkanı Tatar ve Rum Yönetimi Başkanı Anastasiadis’in Brüksel’de görüştükleri Guterres’ten Eylül’de yeniden görüşme randevusu aldıklarını ancak bundan sonrası için nihai kararın Genel Sekreter’e bırakıldığını yazdı.
Gazete, Cumhurbaşkanı Tatar’ın da Rum Yönetimi Başkanı Anastasiadis’in de güven yaratıcı önlemlere atıf yaptığını yazdı.
Liderlerin Genel Sekreter’le görüşmelerinin somut sonuç veya karar olmadan tamamlandığını ancak her ikisinin de yaptığı açıklamaların içeriğinden bazı sonuçlar ortaya çıktığını yazan gazete, bu sonuçları şöyle sıraladı:
“Uluslararası unsurun da, AB’nin de adada iki devlete olanak bırakmadığı kuşku kaldırmayacak şekilde netleşti. Keza Guterres bu tür tezleri diyalog için ‘non starter’ addetti. Genel Sekreter bütün tarafları gafil avlayarak sürpriz yapmazsa, ki bu uzak bir ihtimal, yaz dönemi içerisinde Kıbrıs’la ilgili bir gayri resmî konferans çağrılması beklenmiyor. Tatar’ın ‘Guterres Eylül ayında New York’ta benimle yeniden görüşmek niyetinde olduğunu söyledi’ ifadesi de tesadüf değil. Her iki taraf da halen sunulmuş olan güven yaratıcı önlemlerin (GYÖ) benimsenmesi için görüşmeye niyetli göründü ancak her bunların (GYÖ’ler) neler olduğu ve hangi mantıkta olmaları gerektiğine dair yaklaşımları birbirinden farklı.”