Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin (GKRY) operasyon merkezi haline döndüğünü belirterek, "7 Ekim'den sonra, İsrail'in başlattığı ilk operasyonlardan sonra biz, Güney Kıbrıs Rum Kesimi'nin özellikle Gazze'ye yönelik operasyonlarda belli ülkelerin kullandığı bir üs olmasını istihbari raporlarla hep görüyoruz." dedi.
Fidan, Habertürk canlı yayınında dış politika gündemini değerlendirdi, soruları yanıtladı.
Dünyanın bölgesel veya küresel savaş senaryosunu ciddiye alması gerektiğine dikkati çeken Fidan, bu hususta uyarılarda bulunduğunu hatırlattı.
Fidan, Gazze'deki "katliam ve soykırımın" insanlığı ikiye böldüğünü vurgulayarak, "Hatta büyük bir kısmının artık vicdanının belli bir noktada odaklandığı, aynı noktaya, aynı frekansa geldiği bir konu ve bunun karşısında duran bir yapı var, bir grup var. Onlar bile artık durmakta zorlanıyorlar. Bu yapının bir de Ukrayna’da devam eden savaşla ilgili bir sorunsalı var." diye konuştu.
İsrail'in Gazze'ye saldırılarıyla savaşın yayılma tehlikesiyle karşı karşıya bulunduklarına dikkati çeken Fidan, İsrail'in soykırımı sürdürdüğü sürece bu riskin devam edeceğini vurguladı.
Fidan, özellikle Lübnan'ın gündeme gelmesinin yayılma riskinin habercisi olduğunu kaydederek, Husilerin devreye girmesiyle Kızıldeniz'de de bir yayılmanın söz konusu olduğunu anımsattı.
Şu anda düşük yoğunlukla giden çatışmaların büyük bir savaşa dönüşmesi ve başka aktörleri de içine çekmesinin söz konusu olduğuna işaret eden Fidan, GKRY ile ilgili Avrupalı ve bölgesel aktörleri uyardıklarını söyledi.
Fidan, GKRY'nin Gazze'ye yönelik operasyonların parçası olmasına ilişkin, şunları kaydetti:
"Buranın operasyon merkezi haline dönmüş olması... 7 Ekim'den sonra, İsrail'in başlattığı ilk operasyonlardan sonra biz, Güney Kıbrıs Rum Kesimi'nin özellikle Gazze'ye yönelik operasyonlarda belli ülkelerin kullandığı bir üs olmasını istihbari raporlarla hep görüyoruz. Orada Gazze'ye yönelik istihbari uçuşların, askeri uçuşların sürekli yapıldığını. Bunu gündeme getirince biz, birdenbire burayı lojistik üs ilan ettiler, Gazze'ye yönelik. Aslında biz o zaman da dedik yani bu lojistik üs operasyonu, oranın aslında bir askeri üs olma özelliğini gizleyen bir faaliyet haline açıkçası dönüşmüş oldu. Buranın ve Yunan adalarının Orta Doğu'ya yönelik operasyonlar için kullanılıyor olmasının ne Kıbrıs Rum Kesimi'ne ne Yunanistan'a faydası olur. Bizim tavsiyemiz, Yunanlılara da söyledik, buralardan, bu işlerden uzak durması çünkü Orta Doğu'daki devam eden savaşlara bu şekilde siz müdahil olduğunuz zaman, taraf olduğunuz zaman bu ateş gelir, sizi de bulur. Zaten biz de aynı coğrafyadayız, gelir bizi de bulur."
Bakan Fidan, Avrupa'nın daha bağımsız ve kendinden daha emin bir jeostratejik aktör haline gelmesi için Türkiye ile işbirliği yapmasının önemli olduğunu vurguladı.
Fidan, Avrupa siyasetinde iktidarda kalma amacının jeostratejik konuların öncelik olmamasına yol açtığını söyleyerek, bu durumun halk üzerindeki temel sonuçlarına işaret etti.
Avrupa Birliği'nin (AB) yüzleştiği sorunlardan birisinin de "transatlantik" yapı içinde ABD'ye ne kadar "bağlı kalınacağı" olduğu tespitinde bulunan Fidan, Avrupa'nın bir "üst şemsiye" olmaması durumunda kendi iç barışını devam ettirebilmesinin yaşamsal bir soru olduğunu söyledi.
- İsrail’in Gazze’de yürüttüğü politika
"Netanyahu hükümeti liderliğindeki İsrail sisteminin Hamas'ı bahane ederek Filistin direniş hareketini tamamıyla yok etmek ve yıllardır devam ettirdiği işgali meşrulaştırmak ve kurumsallaştırmak üzere kurduğu politika var." ifadesini kullanan Fidan, 7 Ekim 2023'ten sonra İsrail'in olayları kendi menfaatine çevirmek için sistemli savaş planını ortaya çıkardığını vurguladı.
Fidan, Avrupalı devletler ile ABD’nin, İsrail'in bu politikasını durdurmadığını, aksine desteklediğini dile getirerek, "Şimdi dünyanın geldiği noktada özellikle iki devletli çözüm, savaşın durması, insani yardımlar meselesi fevkalade önemli bir noktaya geldi." şeklinde konuştu.
Bakan Fidan, "Gazze'deki bu savaş, dünyanın buradan bölünmesi ve büyük çoğunluğun Filistinlerin yanında yer alması, dünyadaki mevcut sistemin gidişatı açısından da fevkalade önemli bir konu." diyerek, ABD ve Avrupalı devletlerin iki devletli çözümü desteklemediğini ve İsrail'e “başkasının toprağını çalma” konusunda tepki göstermediğini söyledi.
Fidan, bu ülkelerin Filistinlilerin devlet kurması konusundaki çabaları desteklemesi gerektiğine dikkati çekerek, bu şekilde Yahudiler, Hristiyanlar ve Müslümanların bölgede barış içinde yaşamasının sağlanabileceğini vurguladı.
Bölgedeki petrol ve doğal gazın yanı sıra altyapı yatırımlarına işaret eden Fidan, barışın sağlanmış olması halinde bunların daha da gelişebileceğini fakat bunun başarılamadığını anlattı.
- MİT ve Dışişleri Bakanlığında reformlar
Türkiye içinde neşet eden hiçbir tehdidin ayakta kalamayacağını ancak dışarıdan kendisine dayanak bulduğunda orada yaşamayı sürdürebildiğini belirten Fidan, Türkiye'nin uğraşması gereken tehdidin dışarıda olduğunu dile getirdi.
Fidan, bu bağlamda dış istihbarat faaliyetlerini geliştirmeye odaklandıklarını anlatarak, teknik yöntemlerle ilgili de insan yetiştirilmesi ve altyapı oluşturulmasına dair yoğun çalışmalar yürüttüklerini söyledi.
MİT'in diğer kurum ve kuruluşlarla daha yakından ve senkronize çalışmasının faydalarını gördüklerini kaydeden Fidan, istihbarat faaliyetlerinin dış politika araçlarından biri olduğuna ve MİT ile Dışişleri Bakanlığı arasındaki entegrasyon ve koordinasyonun da iyi gittiğine dikkati çekti.
Fidan, milli güvenlik sisteminin parçası Dışişleri Bakanlığında yapısal reformlara odaklandıklarını anlatarak, personelin eğitilmesi, organizasyon şeması, bölge, ülke ve konularda ihtisaslaşma üzerinde reformlar yaptıklarını belirtti.
İstihbarat diplomasisi kapsamında Türkiye'nin özellikle Ukrayna konusunda Rusya ile ABD istihbaratları arasında yaptığı arabuluculuğa dair soruya ilişkin Fidan, Türkiye'nin tercih edilmesinin sebebinin güvenilir ortaklığı olduğunu söyledi.
Fidan, o görüşmenin dünya barışı için fevkalade önemli ve tarihi olduğunu vurgulayarak, temel faydanın nükleer silahların kullanılmaması olduğunun altını çizdi.
İç ve dış istihbaratın ayrılmasının Türkiye'ye uygun olup olmadığına ilişkin Fidan, içeride emniyet ve jandarmanın konsolide olduğunu ve güzel işbirliği yürüttüğünü belirterek, "Milli İstihbarat Teşkilatının sınırlı imkan ve kabiliyetlerini yurt dışına daha fazla ayırması fevkalade önemli. Casuslukla mücadelenin şu anda uzmanı Milli İstihbarat Teşkilatı. Burada da muazzam işler yapılıyor. Bu konunun da dünyadaki diğer büyük devletlerle olduğu gibi artık belli bir zamanda bu içerideki oluşuma belli bir aşamayla devredilmesi ve tamamıyla dışarıya, dış hedeflere odaklanmış bir yapı içerisinde olmamız gerekecek." ifadelerini kullandı.
Fidan, 1999'dan bu yana MİT'in dünyanın etkili servisleri arasında ilk 10'a kesinlikle girecek gelişme kaydettiğini vurguladı.
