KKTC’de kadın nüfusunun yüzde 74’ü 15-64 yaş grubunu içeren çalışma çağında yer alıyor. Bunun yanında, istihdam oranı erkeklerde yüzde 58,9 iken, kadınlarda 36,1 olarak tespit edildi.
Ülkede işsizlik oranları ise erkeklerde yüzde 4,8, kadınlarda yüzde 5,8 olarak hesaplandı.
Veriler, kadınların istihdama erkeklere oranla da az katıldığına, iş aradıkları halde iş bulmakta erkeklerden daha çok zorlandıklarına işaret ediyor. Kadınlar ülkedeki üst kademe yöneticiliği pozisyonlarının ise sadece yüzde 35’ini doldurabiliyor.
Yıllar itibarıyla kadın suçluların sayısında artış görülse de, 2022 yılı verilerine göre cezaevindeki mahkumların sadece yüzde 6,8’i kadınlardan oluşmakta.
2023 yılında kadına karşı işlenen 906 suç kayıtlara geçerken, geçmiş yıllarda olduğu gibi “darp” yine bu suçların en başında yer alıyor.
İstatistik Kurumu, 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü’nde ülkedeki bazı kadın istatistiklerini kamuoyu ile paylaştı.
Kurumdan yapılan açıklamada, ülkede kadının toplumdaki yerinin belirlenmesi ve sosyo-ekonomik kalkınma içinde kadının katkısının güçlendirilmesi amacıyla üretilecek politikalara ışık tutması için derledikleri verileri internet sayfasından da yayımladı.
- Nüfusun yüzde 46’sını kadınlar oluşturuyor
İstatistik Kurumu’nun projeksiyonuna göre, 2022 yılında nüfusun yüzde 46’sını kadınlar, yüzde 54’ünü erkekler oluşturdu. 60-75 yaş aralığında ise kadın nüfusunun erkeklerden daha fazla olduğu belirlendi. Kadın nüfusun oranı, 60-64 ve 65-69 yaş gruplarında yüzde 50, 70-74 yaş grubunda yüzde 52, 75 yaş ve üzerinde ise yüzde 57 olarak hesaplandı.
İstatistik Kurumunun, Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) Birlik ülkelerinde nüfusun cinsiyet dağılımına dair topladığı verilerde ise, çoğu Avrupa ülkesinde kadın nüfusun erkeklerden fazla olduğu ortaya çıktı
İstatistik Kurumu, bunun yanında son 10 yılda ülkede kadın erkek nüfusunun dengeli dağılımının korunduğu görülse de, kadın nüfusunda sürekli bir artış olduğunu ifade etti.
- Kadın yaşam süresi diğer ülkelerden daha fazla: 83,2 yıl
KKTC’de doğumda beklenen yaşam süreleri incelendiğinde, yıllar itibariyle gözlemlenen düşüşün 2022 yılı itibarıyla yükselişe geçtiği görülüyor.
Ülkede 2022 yılında beklenen yaşam süresi erkeklerde 79,4 yıl, kadınlarda ise 83,2 yıl olarak hesaplandı.
İstatistik Kurumu, diğer dünya ve Avrupa ülkelerinde verilerle karşılaştırıldığında, ülkedeki kadınların diğer ülkelerdeki kadınlardan daha uzun yaşadığı tespitinde bulundu.
- Kadınlar için ortalama evlenme yaşı 4 yılda 30’dan 32’ye çıktı
2018-2022 yılları arasındaki verilere göre, kadınlar için ortalama evlenme yaşı 30’dan 32’ye yükseldi.
Erkeklerde ise bu oran 32,9’dan 35 yaşa yükseldi.
Evlenen çiftlerin sayısı 2021 yılında 1234 iken 2022 yılında 13 kişilik bir artışla 1247’ye yükseldi. Boşanan çiftlerin sayısı ise 2021 yılında 895 iken 2022 yılında 50 kişi artışla 945 oldu.
Boşanma nedenleri şu şekilde verildi:
“Yüzde 67 ‘evlilikleri en az bir yıl sürmesi koşulu ile tarafların birlikte başvurması veya bir taraf öteki tarafın davasını kabul etmesi’, yüzde 29 ‘evlilik birliğinin temelinden sarsılması’, yüzde 4 boşanma davası açıldığında tarafların sürekli biçimde 2 yıl ayrı yaşaması.”
- Doğumların anne yaş grubuna göre dağılımı
2022 yılında gerçekleşen 3 bin 649 doğumdan, en büyük payı yüzde 31,7 ile 25 – 29 yaş grubundaki anneler oluşturdu.
Bunu yüzde 29,4 ile 30-34 yaş grubundaki anneler, yüzde 17,8 ile 35-39 yaş grubundaki anneler, yüzde 14,3 ile 20-24 yaş grubundaki anneler, yüzde 4,9 ile 40-44 yaş grubundaki anneler, yüzde 0,9 ile 14-19 yaş grubundaki anneler ile 45 ve üzeri yaş grubundaki anneler takip etti.
2022 yılındaki toplam 1831 ölümden 819’u kadın 1012’si erkek olurken, kadın ölümlerinin yüzde 44,7’si dolaşım sistemi hastalıklarından kaynaklandı.
- İş gücüne katılım oranı yüzde 38,3
KKTC’de kadın nüfusun yüzde 74’ü Birlemiş Milletler ölçütlerine göre çalışma çağındaki nüfus olan 15-64 yaş grubu içinde yer alıyor.
2023 yılı Hanehalkı İşgücü Anketi’ne göre, istihdamdaki gelişmeyi açıklayan önemli bir gösterge olan istihdam oranı erkeklerde yüzde 58,9 iken, kadınlarda bu oran yüzde 36,1 olarak hesaplandı. Bu veri kadınların istihdama, erkeklere oranla daha az katılabildiğini gösteriyor.
Bunun tam tersine işsizlik oranının kadınlarda daha yüksek olması ise ülkede kadınların iş aradıkları halde iş bulmakta erkeklerden daha çok zorlandığını ortaya koyuyor.
2023 Hanehalkı İşgücü Anketi sonuçlarına göre, kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfusun yüzde 49,1’ini (150 bin 599 kişi) iş gücüne dahil olmayanlar oluşturuyor.
İş gücüne dahil olmayan nüfusun yüzde 58,4’ü ise kadınlardan oluşuyor. İş gücüne dahil olmayan kadın nüfus, belli başlı alt gruplara göre incelendiğinde, ev hanımları yüzde 40,6 ile en büyük paya sahip. Bunu yüzde 22,3 ile öğrenciler, yüzde 12,3 ile emekliler ve yüzde 7,4 ile çalışamaz halde olanlar takip ediyor.
- Kadınların ekonomik faaliyetlerinde hizmet sektörü ön sırada
İstihdam edilen kadınlar, yüzde 90,4 ile en çok hizmetler sektöründe yer alırken, yüzde 1,9 ile en az inşaat sektöründe görev alıyor.
Kadınların yüzde 89,3’ü ücretli, maaşlı ve yevmiyeli, yüzde 9,3’ü kendi hesabına ve işveren, yüzde 1,4’ü ise ücretsiz aile işçisi olarak çalışıyor.
Personel Dairesinin 2022 yılı verilerine göre ülkede üst kademe yöneticilerinin yüzde 65’inin erkek, yüzde 35’inin ise kadınlardan oluşması kadınların yönetici pozisyonuna yükselmede bazı zorluklarla karşılaştığı sonucunu ortaya çıkarıyor.
- 3 bin 418 tutukludan 248’i kadın
Cinsiyet ve suç ilişkisi göz önüne alındığında ise bütün toplumlarda olduğu gibi KKTC’de de kadınların suç işleme oranlarının erkeklerden düşük olduğu açıkça görülüyor.
2022 yılında cezaevine sevk edilen mahkum ve tutukluların sadece yüzde 6,8’i kadınlardan oluşuyor. Bunun yanında, 2018’de 161 olan kadın mahkum sayısı 2022 yılında 248’e yükseldi.
- Kadınların en çok maruz kaldığı şiddet türü “darp”
Kadına yönelik şiddet, tüm dünyada olduğu gibi KKTC’de önemli sorunlardan biri olmaya devam ediyor.
İstatistik Kurumu’un PGM, Kadına Karşı Şiddete Müdahale Şubesinden kadına yönelik şiddetle ilgili derlemiş olduğu verilere göre, ülkede kadınların en çok maruz kaldığı şiddet türü, önceki yıllarda da olduğu gibi “darp”.
2023 yılında kadınların maruz kaldığı şiddet türlerinde geçen yıla göre yüzde 8 artışla yüzde 49,2 ile darp ilk sırada yer alırken, bunu yüzde 5,4 ile “şiddet kullanma tehdidi”, yüzde 5,3 ile “telefonda tahrik edici arama/mesaj” ve “elektronik hesap yasasına aykırı hareket etme” takip ediyor.
2023 yılında kadına karşı işlenen toplam 906 suç kayıtlara geçerken, bu suçların bölgelere göre dağılımı ise şu şekilde veriliyor:
“’Cinsel tecavüz’ yüzde 40 ile en çok Girne’de, ‘telefonda tahrik edici arama/mesaj’ yüzde 40 ile en çok Mağusa’da, ‘darp’ yüzde 36, ‘rahatsızlık’ yüzde 56 ve ‘şiddet kullanma tehdidi’ yüzde 53 ile en çok Lefkoşa’da, ‘elektronik haberleşme yasasına aykırı hareket” yüzde 31 ile Mağusa ve Girne’de”
