Cumhuriyet Meclisi Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi’nde 2025 yılı Cumhurbaşkanlığı bütçesi görüşülüyor.
619 milyon 500 bin TL’lik Cumhurbaşkanlığı bütçesine yönelik milletvekilleri söz alarak taleplerini ve eleştirilerini aktarıyor.
- Çolakoğlu
Cumhurbaşkanlığı bütçesine ilişkin ilk sözü alan Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Milletvekili Şifa Çolakoğlu, konuşmasında, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’nda yaşanan sıkıntılara dikkat çekti.
Çolakoğlu, Cumhurbaşkanlığı Müsteşarı Okan Donangil’in Orkestra’ya yönelik çalışmalarını takdir ettiğini kaydetti, ancak bireysel çalışmaların Orkestra’nın çalışmalarını sürdürmesinde yeterli olmadığını, kadroların doldurulması gerektiğini söyledi.
Dünyaya açılan en önemli pencerelerden sanat alanında Senfoni Orkestrası’nın büyük bir önem arz ettiğini kaydeden Çolakoğlu, son dönemde Orkestra’nın “çöküş dönemi” yaşadığını savundu, çalışmaların devamı için gerekli 10-12 kadronun bu dönemde giderilmesi talebinde bulundu, böylece yurt dışından takviyelerin azaltılmasıyla bütçe tasarrufu da yapılabileceğini kaydetti.
- Toros
CTP Milletvekili Fikri Toros, ülkede Cumhurbaşkanlığı pozisyonunun önemine dikkat çektiği konuşmasında, “Cumhurbaşkanı’nın yürüttüğü siyaset nedeniyle” birçok uluslararası platformda, diplomatik ve siyasi çalışmalarda Kıbrıs Türk toplumunu temsil edemediğini savundu, bunun bedelleri olduğunu ifade etti.
Toros, “Bu durum kabul edilebilir değildir. Biz Kıbrıs’ın sadece Kıbrıs Rum kesimi tarafından temsil edilmesinden rahatsızız. Cumhurbaşkanı'nın bu tutumunu gözden geçirmesi gerekir.” dedi.
Bölgede her an Kıbrıs’ı ilgilendiren gelişmeler yaşadığına dikkat çeken Toros, Kıbrıs’ın etrafında deniz yetki alanlarının netleştirilmemesinin, müzakere imkanı olmamasından dolayı siyasi bir sorun olduğu görüşünü paylaştı. Bunun Türkiye ve Yunanistan’ın kendi menfaatlerini koruyamamasının sebebi de olduğunu öne süren Toros, iki ülke arasındaki görüşmelerde Kıbrıs meselesinin hep ertelenen konu olduğunu, bunun sürdürülebilir olmadığını savundu.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Kıbrıs çözüm sürecini canlandırmaya yönelik 2024 yılı itibarıyla çalışmalarına da değinen Toros, Guterres’in iki bölgeli, iki toplumlu ve siyasi eşitliğe dayalı herhangi bir çözüm modeli dışında bir çözümü kabul etmeyeceğinin açık olduğunu kaydetti.
Cumhurbaşkanlığı'nın bir diğer sorumluluğu olan Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’ndaki sıkıntıları da dile getiren Toros, mevcut Cumhurbaşkanlığı'nın, önceki Cumhurbaşkanlığı dönemlerinde Senfoni Orkestrası’na verilen önemi vermediğini öne sürdü. Fikri Toros, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’nın yaşanan sıkıntılar nedeniyle sezonu açamadığını belirterek, mali düzenlemeler yapılması ve sanatçıların istihdam edilmesinin Cumhurbaşkanlığı'nın asgari sorumlulukları arasında olduğunu ifade etti.
- Şahiner
Komite Üyesi CTP Milletvekili Salahi Şahiner de Cumhurbaşkanlığı bütçesindeki bazı rakamlar hakkında bilgi istedi, artışların neden kaynaklandığını sorguladı.
Cumhurbaşkanlığı yetkilileri ise bütçedeki kalemlere ilişkin Şahiner’e bilgi verdi.
Şahiner, mahkemelerin yeni Cumhurbaşkanlığı ve Cumhuriyet Meclisi yerleşkesine taşınmasıyla ilgili açıklamalar hakkında da bilgi istedi. Cumhurbaşkanlığı Müsteşarı Donangil, mevcut yerleşkede böyle bir plan olmadığını, ancak Yüksek Mahkeme binasının ileride aynı bölgede yer almasına yönelik görüşmelerin olduğunu kaydetti.
- Özuslu
CTP Milletvekili Sami Özuslu ise, yeni Cumhurbaşkanlığı yerleşkesinden kaynaklı bütçede yapılan artışlara dikkat çekerek, “bu artışların yüksek olmasını” eleştirdi.
Özuslu, Yerleşke’nin sadece elektrik harcamalarının Sayıştay’a ayrılan bütçe kadar olacağını savundu. Yerleşke’ye taşınılmasının ardından ortaya çıkacak masraflara da dikkat çeken Özuslu, hazırlanan bütçenin uygulamada tutmayacağı görüşünü paylaştı. “Bir yıllık maliyet hesaplandı mı?” diye soran Özuslu, vatandaşın çektiği ekonomik sıkıntılara değinerek, “Bu toplumun bir kuruşunu bile bu fuzuli işler için harcatmamak gerekiyor.” dedi. Özuslu, söz konusu yerleşkenin farklı bir amaçla kullanılması gerektiğini savundu.
- Hasipoğlu
Ulusal Birlik Partisi (UBP) Milletvekili Oğuzhan Hasipoğlu, muhalefet vekillerinin ardından söz alarak, yapılan eleştirilere yanıt verdi.
Hasipoğlu, Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın halkla iç içe ve uluslararası toplumdan kopmayan bir Cumhurbaşkanlığı yürüttüğünü kaydederek, Cumhurbaşkanlığı bünyesindeki komitelere dikkat çekti.
“Hem iç siyaset hem de dış ilişkiler bağlamında çalışmalar sürüyor” diyen Hasipoğlu, bu konuda tüm siyasi partilerle de bilgilendirme toplantıları yapıldığını hatırlattı.
2020 yılında duyurulan yeni siyasetin önemine değinen Hasipoğlu, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in bu öneriyi hiçbir zaman reddetmediğini savundu, o günden beri ortak bir zemin arayışına yönelik çalışmaların devam ettiğini belirtti.
Hasipoğlu, BM parametrelerinden sapılmış olduğuna yönelik açıklamalara da yanıt vererek, iki tarafın da yıllar boyunca bunu istediği ve müzakere ettiğinden dolayı BM’nin gündemine federasyonun getirildiğini ancak bu zeminde hiçbir ilerlemenin kaydedilemediğini vurguladı.
Kıbrıs’ta “siyasal eşitlik” anlamında uzlaşmanın olmadığını kaydeden Hasipoğlu, “iyi niyetten yoksun olan” Kıbrıs Rum tarafının Kıbrıslı Türkleriyle herhangi bir paylaşıma taraf olmadığını, bunu birçok kez ifade ettiğini söyledi, bu nedenle Kıbrıs Türk halkının egemenliğinin önemli olduğunu kaydetti.
Cumhurbaşkanı’nın masadan kaçmadığını ve devamlı olarak muhatabı Rum lider Nikos Hristodulidis’le görüştüğünü belirten Hasipoğlu, son müzakere sürecinde de yine Kıbrıs Türk tarafının yaptığı tüm açılımlara rağmen masanın çökme sebebinin Kıbrıs Rum tarafı olduğunu söyledi. Hasipoğlu, izlenen politikayı “doğru zamanda ortaya konulmuş bir politika” olarak değerlendirdi.
Bütçeyle ilgili ifadelere de yanıt veren Hasipoğlu, söz konusu yerleşkede Meclis’in de yer alacağını, çalışma ortamlarının iyileşeceğini belirtti. Hasipoğlu, bu konuda, milletvekillerine “vizyonlarını genişletme” çağrısında bulundu.
- Akansoy
Komite toplantısında Cumhurbaşkanlığı bütçesiyle ilgili konuşan CTP Milletvekili Asım Akansoy, Cumhurbaşkanlığı’nın kurumsal varlığının önemli olduğunu söyledi.
Örtülü ödenekteki artışın kendilerini kaygılandırdığını belirten Akansoy, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’na destek sağlanmasının önemli olduğunu belirtti.
Yurt dışında kültür sanatın önemine dikkat çeken Akansoy, Kıbrıslı Türklerin bir açmaz içerisinde olduğunu ifade etti.
Akansoy, stratejik yaklaşımlara ihtiyaç olduğunu, Kıbrıs sorunu konusunda 2006-2017 döneminde ciddi kazanımlar sağladığını kaydetti.
“Bu kazanımları kimsenin göz ardı etmeye hakkı yoktur.” diyen Akansoy, eleştirilerde bulundu.
“‘Üç Millet Tek Devlet’, demekten başka bir şeyi söyleyemiyorsunuz.” şeklinde konuşan Akansoy, ortak akıl olmaması nedeniyle Kıbrıs Türk toplumunun bölündüğünü söyledi.
Temsiliyet konusuna değinen Akansoy, Türkiye ile Kıbrıslı Türkler arasındaki ilişkinin özel bir ilişki olduğunu kaydetti.
Akansoy, “Toplumu Türkiye üzerinen ikiye bölerek konuşmak, bize kazanım sağlamaz. Kıbrıslı Türlerin hak ve çıkarlarını korumak istersek, iyi hazırlanmış bir müzakere masasına ihyiyaç vardır.” dedi.
Kıbrıslı Türklerin bir toplumsal varlık olduğunu belirten Akansoy, “Ambargoların kaldırılmasına bizim ihtiyacımız vardır.” dedi.
Akansoy, söylemlere dikkat edilmesi gerektiğini de ifade etti.
- Hasipoğlıu
UBP Milletvekili Oğuzhan Hasipoğlu, eleştirilere yanıt verdi. Hasipoğlu, konuşmasında CTP’ye yapılan bir ithamın olmadığını belirtti.
Konuşmalar sırasında milletvekilleri arasında kısa süreli tartışmalar yaşandı.
- Candan
CTP Miletvekili Armağan Candan, Cumhurbaşkanlığı’nda görev süresinin son bir yılına girildiğini ifade etti.
“Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, dört yıl boyunca Kıbrıs Türk halkının çıkarına hiçbir şey yapmadı, yapamadı.” diyen Candan, eleştirilerde bulundu.
Candan, Cumhurbaşkanı Tatar’ın “Doğrudan ticaret, temas ve uçuşlar” konusunda bir yere varamayacağını gördüğünü öne sürdü.
“Tatar’ın Cumhurbaşkanlığı kayıp bir 5 yıl” iddiasında bulunan Candan, ülkede yaşananlardan dolayı birçok sektörün gerilediğini de savundu.
“Dünyanın gözü önünde bir tek Kıbrıslı Rumlar vardır.” ifadesine yer veren Candan, Türkiye’nin politikalarının da değiştiğini belirtti.
- Şahali
CTP Milletvekili Erkut Şahali, Cumhurbaşkanı Tatar’ın anayasal sorumluluklarından bihaber olduğunu ifade etti.
Eleştirilerde bulunan Şahali, “Cumhurbaşkanı Tatar, Kıbrıs sorununu bilmiyor, öğrenmek için de çaba sarfetmiyor.” dedi.
Şahali, “Tatar’ın Türk Devletleri Teşkilatı Zirvesi’ne onur konuğu mu yoksa Cumhurbaşkanı olarak mı katıldığı açığa çıkmalı.” ifadelerine yer verdi.
Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’a yönelik eleştirilerini sürdüren Şahali, Kıbrıs sorunuyla ilgili sürece değindi.
Şahali, "önümüzdeki süreçte Cumhurbaşkanı Tatar’ın görev süresini tamamlamasını hep birlikte idrak etmiş olacaklarını" ifade etti.
Şahali, kamu kaynaklarının kamu zararına kullanılan kaynaklar haline geldiğini de öne sürdü.
- Taçoy
UBP Milletvekili Hasan Taçoy da, politik sebeblerle Kıbrıs Türk halkına ekonomik zararı olsun diye tutuklanan insanların durumlarının nereye varacağını konuşmadıklarını söyledi.
Taçoy, “Türk Devletleri Teşkilatı’nda Tatar’ın iyi ilişkileriyle başlatılan bir süreç ve bir temsiliyet var.” şeklinde konuştu.
Taçoy, bölgede yaşanan gelişmelerin, adanın enerji, su kullanımlarıyla kapsamlı bir çözüm odağının konuşulması gerektiğini kaydetti.
Etrafta ateş çemberi olduğuna dikkat çeken Taçoy, önemli olanın halk için neyi nasıl ortaya koyacaklarını olduğunu vurguladı.
Kendilerinin üzerine düşen görevlerin çok farklı olduğuna dikkat çeken Taçoy, Kıbrıs konusunda iki devletli siyaset ile bir çözüme ulaşılması gerektiğini kaydetti.
“Ne isterse olsun ya hepimiz konuşacağız ya da hepimiz susacağız.” ifadelerini kullanan Taçoy, Kıbrıs Türk halkının çıkarları doğrultusunda hareket etmek gerektiğini belirtti.
- Akansoy
Yeniden söz alan CTP Milletvekili Asım Akansoy, Kıbrıs Türk halkının kendi kültür ve kimliğini koruyacak bir çözüm üzerinde durulması gerektiğini kaydetti.
Akansoy ayrıca, bu adada eşit partner olmak gerektiğini söyledi.
- Donangil
Milletvekillerini yanıtlayan Cumhurbaşkanlığı Müsteşarı Okan Donangil de vekillere teşekkür ederek, tüm konuşmaları dikkatle dinleyerek gerekli notları aldığını söyledi.
Konuşmalarda yapılan katkılar ve yapıcı eleştirilerden dolayı teşekkür eden Donangil, teşkilat yasası ve Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası konularında gerekli çalışmaların yapıldığını kaydetti.
Kalemler konusundaki eleştirileri de dikkate aldıklarını söyleyen Donangil, devletin kaynaklarını en iyi şekilde kullanmaya çalıştıklarını belirtti.
Ellerinden geldikçe en iyi şekilde bütçeyi yönetmeye çalıştıklarını dile getiren Donangil, bütçenin hayırlı olmasını diledi.
Konuşmaların ardından Cumhurbaşkanlığı bütçesi oylandı ve oy çokluğuyla kabul edildi.
Komitede Cumhurbaşkanlığı bütçesinin ardından Cumhuriyet Meclisi bütçesinin görüşülmesine geçildi.