Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın eşi Sibel Tatar, 1. Engelli Hakları Çalıştayı’nın raporunda çıkan önerilerin uygulanmasının takipçisi olacaklarını kaydetti.
Cumhurbaşkanlığı himayesinde ve Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın eşi Sibel Tatar öncülüğünde Merit Royal Diamond Otel’de gerçekleşen 1. Engelli Hakları Çalıştay’ı kapanışında konuşan Sibel Tatar, ardından iştirakçilere katılım belgelerini takdim etti.
Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, Çalıştay’ın kısa raporu Cumhurbaşkanlığı Çocuk Aile Kadın Komitesi Üyesi Doğu Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Süheyla Üçışık Erbilen tarafından okunarak, kamuoyu ile paylaşıldı.
Erbilen, çalıştayda, “Yasal düzenlemeler”, “Erişilebilirlik ve Sürdürülebilirlik”, “İstihdam, Yardımlar, ve Kurumlar Arası İş Birliği” ve “Engelli Bireylerin Ailede ve Kurumda Görünürlüğü” kapsayan 4 ana başlıkta çalışma yapıldığını dile getirdi.
- Doç. Dr. Erbilen Çalıştay raporunu paylaştı
22 katılımcının yer aldığı “Yasal Düzenleme Masası”nda, özel gereksinimli bireylerin haklarıyla ilgili yasal mevzuat ifadesinin neyi ifade ettiğinin tartışıldığını kaydeden Erbilen, uygulamadaki sorunların, farklı bakanlık, kurum ve kuruluşlarda kullanılan mevzuatın farklı olmasının kullanımda zorluk ortaya çıkarması, bir kısım yasal mevzuatın ise kullanılamaması olarak belirlendiğini dile getirdi.
Erbilen, bu masadan çıkan kısa raporda, özel gereksinimli bireylerin haklarıyla ilgili evrensel tasarım ilkeleri çerçevesinde bir devlet politikası geliştirilmesinin ve farklı uygulamaların ortadan kaldırılabilmesi için Başbakanlığa bağlı yarı özerk bir “Özel Gereksinimli Bireyler Dairesi”nin oluşturulmasının yer aldığını kaydetti.
Bunun yanında, Erbilen, raporda, kamu, özel kurum ve kuruluşlarının en yüksek düzeyde temsilinin sağlanması, “Özel Gereksinim Bireylerin Hakları Yasası”nın çıkartılması, kurumlar arası iş birliği ve eş güdümün sağlanması, uygulamaların belirli program ve kişiler tarafından sistemli olarak izlenmesi, özel gereksinimli bireyin bilgiye ve hizmete ulaşabilmesinin sağlanması gerektiğine dikkat çekildiğini söyledi.
- Erişebilirlik ve sürdürülebilirlik
24 katılımcının yer aldığı “Erişilebilirlik ve Sürdürülebilirlik” başlığında, engelli bireylerin toplumdaki diğer bireylerle eşit erişilebilirlik ve haklara sahip olması gerektiğine vurgu yapıldığını söyleyen Erbilen, bu kapsamda, engelli hakları konusunda tüm paydaşların bilinç ve sorumluluk sahibi olmalarının sağlanmasının ele alındığını kaydetti.
Ek olarak, Erbilen bu başlık altında, yerel yönetimlerin erişilebilirlik ve sürdürülebilirlik için görevlerini üstlenerek kaliteli denetim yapması, var olan yasa ve mevzuatın hayata geçirilmesi, toplumsal bütünleşme için erişebilir alanlar inşa edilmesi bunların çeşitli etkinliklerle desteklenerek sürdürülebilir kılınması, erişilebilir toplu taşıma araçlarının yenilenerek sayılarının arttırılmasına dikkat çekildiğini belirtti.
- İstihdam, yardımlar ve kurumlar arası iş birliği
31 katılımcının yer aldığı “İstihdam, Yardımlar, Kurumlar Arası İş birliği” masasında, Sosyal Sigorta, Çalışma Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı tarafından engelli durum tespitlerini iyileştirmeye yönelik çözüm önerileri getirildiğini söyleyen Erbilen, çalıştay sonucunda, özel gereksinimli bireylere istihdam, yardım ve iş birliği yaratmaya yönelik yeterli verilerin bulunmadığı tespitinin yapıldığını belirtti.
Bu kapsamda, ortaya çıkan öneriler şu şekilde paylaşıldı:
“Yardım ve istihdamların engelli raporlarında bireyin engellilik durumunun sınıflandırılarak düzenlenmesi, istatistiksel veri merkezi birimi oluşturulması, tüm kurumların veri havuzundan yararlanması, yardım ve bakım alan bireylerin denetlenmesi, 18 yaş altı bireylerin istismarına engel olunması ve haklarının korunması, bakım sunacak kişilerin hizmet içi eğitime tabi tutulması, bakıcıların kültür ve dile yönelik hizmet içi eğitimi alması, olası sorunlar halinde denetimler yapılması, yasal yaptırımlar olması ve gerekli durumlarda bakıcının deport edilebilmesi, yardımlara yönelik yasal mevzuatın daha net ortaya konması STK, iş bulma kurumları, özel sektör ve Milli Eğitim Bakanlığı arasındaki istişare ve protokollerle sürecin daha etkili biçimde yürütülmesi, Engelliler Daire Başkanlığı çatısı oluşturulması, Başbakanlık altında bir dairenin oluşturulması ve dairenin birimlere ayrılarak yardım, istihdam ve iş birliğinin tek bir kurum tarafından yürütülmesi”
- Engelli bireylerin ailede ve kurumda görünürlüğü
Erbilen, 24 katılımcının yer aldığı “Engelli Bireylerin Ailede ve Kurumda Görünürlüğü” masasında ise, aile kabulünde, tanıdan sonra aileye nasıl yaklaşıp bilgilendirme yapılacağı, destek sürekliliği, ailelerin bir araya getirilmesi konularının irdelenerek, erken tanının; erken müdahale, özel gereksinimli bireyin içsel farkındalığına destek konularının önemine değinildiğini kaydetti.
Bu masada, okul müfredatlarında farkındalık derslerinin yer alması, görünürlük için erişilebilirlik hizmetlerinin sağlanması, ruhsal destek sistemi geliştirilmesi, sosyal medyanın önemi ve farkındalık çalışmalarında kullanımı konularına dikkat çekildiğini söyleyen Erbilen, Özel Eğitim Yasası’nın tüzükle uygulanabilir hale getirilmesi, mevcut yasaların revize edilerek her hizmet hakkında fırsat eşitliğinin sağlanması, yasal hakların görünürlüğü; aile ve engellilerce bilinir olmasının bu masanın önemli gündem sonuçları olduğunu kaydetti.
Erbilen masada ayrıca, toplumsal bilincin gelişmesi için kamu spotları ve eğitim videolarının hazırlanması, sürdürülebilir bir yapı için kuruluşlara görev ve sorumluluklarını anlatan rehber kitapçık hazırlanması, istihdamın önünü açacak politikalar oluşturulması, engelli ve ailelerine yönelik yardımların belirli standartlar ve ilkelere dayandırılıp denetim altına alınması konularında da fikir birliğine varıldığını belirtti.
Çalıştay raporunda, engellilerin görünürlüğü ve toplumsal yaşama katılımının sağlanmasında aile eğitimi, toplumsal farkındalık ve eğitim sisteminin konuyu içselleştirmesinin önemine dikkat çekildiğini anlatan Erbilen, engelli bireylerin eğitim, sanat, sağlık gibi her alanda yeterli hizmeti alabilmesi için toplumsal bilinç ve kabulün temelini eğitimin oluşturacağına da vurgu yapıldığını kaydetti.
Erbilen, sonuç olarak, Engelliler Dairesi kurulması, istihdamın önünün açılması, kamu kurumlarının erişilebilir olması ve sürekli denetlenmesi, yasa ve tüzüklerin yürürlüğe girmesi, eksik olanların yapılması, topluma yönelik duyarlılık eğitimlerinin ve faaliyetlerinin arttırılması, veri tabanı oluşumu, Engelli Yaşam Evi’nin en kısa sürede açılması gerekliliğinin en önemli çalıştay çıktıları olduğunu dile getirdi.
1.Engelli Hakları Çalıştay Raporu’nun ayrıntılı şekilde kısa bir süre içinde yapılacağını ifade eden Erbilen, raporda yer alan önerilerin uygulanması için kısa, orta ve uzun vadeli planlar yapılacağını kaydetti.
