Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nin (IKBY) kontrolündeki Erbil, Duhok ve Süleymaniye kentlerinde çoğunluğu turizm bölgesi olan 800 köyü işgal eden terör örgütü PKK, bölgedeki terör eylemleriyle güvenlik güçleri ve sivilleri hedef alarak güvenlik ve istikrara zarar verdiği gibi işgal altında tuttuğu köylere hizmet götürülmesi ve buraların kalkınmasını da engelliyor.
AA muhabirinin açık kaynaklardan derlediği bilgilere göre terör örgütü, bölgede her yıl işgal ettiği alanları genişletiyor.
Bölgenin iki büyük siyasi partisinden Kürdistan Demokrat Partisi’nin (KDP) bu gidişattan rahatsız olduğu görülürken, Kürdistan Yurtseverler Birliği’nin (KYB) buna karşı bir duruş sergilemediği gibi terör örgütünün bölgede konuşlanmasına yardımcı olması dikkati çekiyor.
Irak'a 1980'lerden itibaren yerleşmeye başlayan ve 1990'lı yıllarda KDP ve KYB ile çatışan terör örgütü PKK, resmi rakamlara göre 3 vilayette 800 köyü işgali altında tutuyor.
PKK'nın IKBY’de işgal ettiği köyler 2015’te 304’ü Duhok, 177’si Erbil ve 34’ü Süleymaniye olmak üzere 515 iken, 2016'da 650'ye, 2021'e gelindiğinde ise 800'e çıkıyor.
Duhok İl Meclisi Başkanı Fehim Abdullah, 8 Mayıs 2022'de yaptığı açıklamada, PKK nedeniyle vilayet sınırlarında 380 köyün boşaltıldığını ve birçok köyün de boşaltılmak üzere olduğu bilgisini paylaştı. Sadece Duhok’a bağlı Amedi ilçesinde 201 köy terör örgütü nedeniyle boşaltılmış durumda.
Terör örgütünün IKBY'deki turizm için de önemli bir gelir kaynağı potansiyeline sahip bölgeleri işgal altında tutması Duhok, Süleymaniye ve Erbil'de istihdam ve ekonomik çarka da büyük darbe vuruyor.
PKK, Irak silahlı kuvvetlerinin bir parçası olan IKBY’nin Peşmerge güçlerine de saldırılar düzenliyor ve Peşmergelerin geçiş yollarına mayınlar döşüyor. Terör örgütünün bölgedeki terör eylemleri bölgenin istikrarı ve halkın güvenliğine de zarar veriyor.
Terör örgütü PKK'nın, Süleymaniye’de Pencivin ilçesinden Kandil Dağı eteklerine kadar İran ile sınır olan bölgede işgal ettiği yerleri genişletme arayışında olduğu ve bölgedeki bazı köylerde uzantı oluşumlar kurarak teröristleri konuşlandırdığı belirtiliyor.
Mavet Kaymakamı Kameran Hasan’ın, “PKK, daha önce sadece Asos Dağı’nda vardı ancak bombalamalar nedeniyle dağılıyorlar.” sözleri, terör örgütünün düzenlenen operasyonlar sonucu düştüğü zor duruma işaret ediyor.
Açık kaynaklardan edinilen bilgilere göre terör örgütünün işgal altında tuttuğu ya da varlık gösterdiği bazı ilçe ve köyler ise şu şekilde:
Çemçemal ilçe merkezi, Şarbajer ilçesi ve köyleri, Mavet ilçesinde Gelale, Kamiş, Sefre, Zerun ve Avkurte köyleri, Pencivin’de Girmik ve Nalparez nahiyeleri, Karadağ ilçesinde Sevseyan ve Cafayeti Vadisi, Ranya ve Kaladize’de sınır köyleriyle, Sidekan’a bağlı köyler. Soran ilçesinde Şekiv Dağı, Sorik ve Hinere gibi turizm bölgeleri, Biradost bölgesinde Singan, Birkem, Sorik Dağı, Sinin Dağı, Ravare, Robi, Royal, Reşke Dağı, Boli Dağı, Becvanan Vadisi.
- PKK’nın IKBY’de güvenlik güçleri ve halkı hedef alan terör eylemleri
Duhok'un Amedi ilçesinde, 5 Haziran 2021'de, Özel Zerevani Birliklerine bağlı 5 Peşmerge, terör örgütü PKK'nın döşediği mayının patlaması sonucu hayatını kaybetti.
IKBY Güvenlik Konseyi, 17 Nisan 2022'de yaptığı açıklamada, Duhok'ta PKK'lı teröristler üzerinde 1 ton patlayıcı madde ele geçirildiğini duyurdu.
4 Mayıs 2022'de PKK tarafından Duhok’un Amedi ilçesinde yola döşenen 200 kilogram patlayıcı maddenin imha edildiği açıklandı.
Duhok'un Şeyhan ilçesine bağlı Etruş nahiyesinde, 7 Mayıs 2022'de PKK'nın döşediği mayının patlaması sonucu 8 çocuk babası 45 yaşındaki Hurşid Musa'nın bacağı koptu.
PKK, 24 Mayıs 2022'de Duhok’ta bir televizyon kanalına ait uydu merkezine bombalı saldırı düzenledi. Saldırıda kanalın yayın cihazları kullanılmaz hale geldi.
Duhok'un Amedi ilçesinin Bamerni nahiyesinde 26 Mayıs 2022'de PKK'nın düzenlediği bombalı saldırıda ise 2 çocuk hayatını kaybetti, 1 çocuk yaralandı. PKK, 27 Mayıs 2022'de Amedi'ye bağlı Kani Masi nahiyesinde Peşmerge güçlerine saldırdı, olayda 1 Peşmerge yaralandı.
5 Haziran 2022'de de Kani Masi nahiyesinde PKK'nın döşediği bombanın patlaması sonucu Danimarkalı bir bisikletçi hayatını kaybetti, bir kişi de yaralandı.
Aynı gün Sincar'a bağlı Giruzeyr nahiyesinde bir Peşmerge'nin evine baskın yapan terör örgütü PKK, ailesinin gözleri önünde kaçırdığı Peşmerge'yi bilinmeyen bir yere götürdü.
PKK, 9 Haziran 2022'de Kani Masi'de Peşmerge güçlerine saldırdı, olayda can kaybı olmadı.
- IKBY’li yetkililer, terör örgütünün bölgedeki işgaline karşı
IKBY Başkanı Neçirvan Barzani, terör örgütü PKK'nın IKBY topraklarını Türkiye'ye karşı kullanmasını kesinlikle reddettiklerini vurgulayarak, terör örgütü PKK'nın komşu ülkeler (Türkiye) için tehdit kaynağı, Erbil ve Bağdat için de "büyük bir baş ağrısı" olduğunu vurguladı.
IKBY Başbakanı Mesrur Barzani, terör örgütünün bölgedeki artan işgaline “PKK, anayasal kurumlara alternatif olmak istiyor. Baskı ve zorbalıkla kendini bazı bölgelerde halka dayatmış durumda.” sözleriyle tepki verdi.
Başbakan Barzani, "PKK maalesef IKBY yetkililerinin iyi niyetinden yararlandı." diyerek şöyle konuştu:
"Bazen çiftçilerin topraklarına erişimi engelleniyor. Çoğu zaman köylerden sınır dışı bile ediliyorlar. Bu yüzden bu durumun tırmanmamasını umuyoruz. Umuyoruz ki PKK bu bölgedeki askeri varlığının kimseye hizmet etmeyeceğini anlayacaktır. Buna kesinlikle müsamaha göstermeyeceğiz."
KDP’nin resmi internet sitesindeki açıklamada da terör örgütünün verdiği zarar şöyle ifade edildi:
"PKK tarafından köylerine el konulan vatandaşlar başka bölgelere göç etmek zorunda kaldı. Kürdistan Bölgesi hükümetinin gerekli hizmetleri götürmesine de izin verilmedi. Bu bölgede yaşamın kalmamasından dolayı köyler virane hale geldi."
Duhok vilayetinin Zaho ilçesi Turizm Müdürü Çiya Emin de bölgede birçok turistik ve verimli köyün terör örgütü PKK tarafından uzun yıllardır işgal edildiğini ve vatandaşların teröristlerin köyden çıkarılması talebinde bulunduğunu belirterek, "Vatandaşlar istedikleri gibi güvenli bir şekilde köylerini ziyaret edemiyor, orada bir yaşam kuramıyor." dedi.
KDP’nin resmi internet sitesinde PKK'nın bölgedeki işgaline ilişkin "PKK, oradaki insanların yaşamlarını altüst edip, bölgenin yeniden inşasını engelliyor." değerlendirmesi yapıldı.
Soran ilçesi Kaymakamı Kurmanc İzzet de terör örgütü PKK'nın bölgedeki varlığının can ve mal kaybına neden olduğunu belirterek, şunları ifade etti:
"Erbil'e bağlı Sidekan ve Mergesor ile Duhok iline bağlı Badinan bölgesindeki 650 köyü 1991 yılından bu yana işgal eden PKK, yerel halkın köylerine ve evlerine gidip oraları mamur hale getirmesine izin vermiyor. 25 senedir halkın arazilerini işgal eden örgütü defalarca uyarmamıza rağmen buraları boşaltmaya yanaşmıyor. Örgütün buradaki varlığı halkımızın can ve mal güvenliğini tehlikeye atarak ağır kayıplara neden olmaktadır."
Duhok Valisi Ali Tatar, Ağustos 2023'te yaptığı açıklamada terör örgütünün bölgedeki işgalinin verdiği zarara ilişkin, "Birçok projeyi ve yol yapım çalışmalarını PKK'nın varlığı nedeniyle durdurduk. PKK bu bölgenin gelişmesini istemiyor." ifadelerini kullandı.
IKBY'deki vatandaşların PKK nedeniyle köylerine gidemediğini vurgulayan Tatar, “Bölge halkımız köylerine gidemiyor. Ben de buralıyım ve köyümüze gidemiyoruz." diyerek tepki gösterdi.
Tatar, sözlerine şöyle devam etti:
"(Baas rejiminin 1980 ile 1988 arasında gerçekleştirdiği) Enfal katliamında da köylerimizden mahrum kalmıştık. Şimdi burada halk hizmetlerin gelmemesinden bunalmış durumda. Kim köyünün 40-50 yıl (PKK tarafından) işgal edilmesini kabul eder?
Burada insanlar tarlasının kardeşi tarafından bile alınmasını kabul etmediği için cinayet işliyor. Bölgemiz işgal edilmiş ve haksızlığa uğramış durumda. Burada doğan çocuklar köylerini henüz görmüş değil."
Tatar, Zaho'dan Erbil'in Halifan bölgesine kadar giden bir yol projesi bulunduğunu belirterek, “Ancak PKK'lılar yolu kesti ve engel oldular. Bölgeye hizmet götürülmesini engelliyorlar." ifadelerini kullandı.