Bugün 27 Mayıs. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde gerçekleşmiş ilk askeri darbenin üzerinden tam 64 yıl geçti. 1960'ta anayasa feshedildi, siyasi faaliyetler askıya alındı. Milli Birlik Komitesi meşru iktidarı devirdi. Başbakan Adnan Menderes, Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan'ı idama götüren sürecin ilk adımı atıldı.
Emir komuta zinciri bozuldu. Düşük rütbeli 37 subay millet iradesine pranga vurmak için harekete geçti.
Genç Türkiye Cumhuriyeti 27 Mayıs 1960'ta ilk kez darbeyle karşılaştı.
Anayasa feshedildi, siyasi faaliyetler askıya alındı. On yıllık Demokrat Parti iktidarı sona erdi. Demokrasiye balyoz indi. Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Meclis Başkanı Refik Koraltan, Başbakan Adnan Menderes ve kabine üyeleri tutuklandı. Demokrat Partili vekiller Yassıada'ya hapsedildi.
Demokrasi şehitleri olarak tarihe geçtiler
Esir tutuldukları Yassıada'da işkence gördüler. Sözde mahkeme 11 ay sürdü. 15 Eylül 1961'de hüküm verildi. Başbakan Adnan Menderes, Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan ile birlikte 15 kişi idam cezasına çarptırıldı.
Milli Birlik Komitesi Menderes, Zorlu ve Polatkan'ın idam cezalarını onadı.
Darağacında son nefeslerini veren 3 isim demokrasi şehitleri olarak tarihe geçti. Naaşları İmralı adasına defnedildi. Kabirlerini ziyaret etmek bile yasaklandı. Cumhurbaşkanı Celal Bayar'ın idam cezası 65 yaş üstünde olması sebebiyle müebbet hapse çevrildi.
İlk darbe, Türkiye'de vesayetçi bir düzen kurdu. Millet iradesi 10 yılda bir kesintiye uğradı. Askeri vesayet demokrasinin üzerinde hep engel oldu.
Türkiye, demokrasi şehitlerini hiç unutmadı. İdam edilen Menderes, Polatkan ve Zorlu'nun naaşları 29 yıl İmralı Adası'nda kaldı.
1990'da Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde çıkarılan kanunla mesele çözüldü. Üstelik devlet töreni düzenlenecekti.
Naaşlar 17 Eylül 1990'da önce Aksaray'daki Muratpaşa Camiine götürüldü. Cenaze namazları kılındı. Ardından kortej yola çıktı.
Naaşlar Anıt Mezar'daki tören yerlerine konuldu. Cumhurbaşkanı Turgut Özal, Menderes, Zorlu ve Polatkan'ın aileleri Anıt Mezara çelenk koydu, saygı duruşunda bulundu.
Başbakan Adnan Menderes, bakanlar Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan'ın naaşları ebedi istirahatgahları olan Topkapı Anıt Mezarı'na idam edilmelerinden 29 yıl sonra defnedildi. Türkiye darbeler tarihinin ilki olan 27 Mayıs millet egemenliğine kast edenler açısından maalesef son girişim olarak kalmadı. Her yıl 27 Mayıs demokrasiye kurulan darağacı olarak tekrar hatırlanıyor. Demokrasi şehitleri ise milletin sinesindeki yerini koruyor.
